بانک خازنی چیست و چه کاربردی دارد؟

با ساخت بانک خازنی می‌توانید از شر قبض‌های سرسام‌آور برق خلاص شوید اما چگونه؟ همانطور که می‌دانید در اکثر واحدهای صنعتی هم از توان اکتیو یعنی مفید و هم از توان راکتیو یعنی غیر مفید استفاده می‌شود و از آنجایی که شبکه برق تنها توان مفید را در اختیار ما قرار می‌دهد اگر بخواهیم از شبکه برق توان راکتیو را هم دریافت کنیم چون جریان بیشتری از اداره برق دریافت می‌کنیم باید هزینه بیشتری هم پرداخت کنیم؛ به همین دلیل هم با قبض‌های سرسام‌آور برق مواجه می‌شویم اما چاره چیست؟ چاره استفاده از بانک خازنی است. مطمئنا دوست دارید بدانید بانک خازنی چیست؟ بانک خازنی به کمک شبکه برق می‌آید و درحالیکه شبکه برق توان اکتیو را در اختیار ما قرار می‌دهد، بانک خازنی توان راکتیو را در اختیار ما قرار می‌دهد و همین مسئله موجب می‌شود که شبکه برق مجبور به فراهم کردن توان راکتیو نباشد و تنها توان اکتیو را در اختیار ما قرار دهد و درنتیجه با قبض‌های سرسام‌آور برق خداحافظی کنیم. اگر دوست دارید بیشتر درمورد بانک خازنی، اجزا تشکیل دهنده آن، مراحل نصب و راه‌اندازی بانک خازنی، انواع آن و … بدانید ادامه این مطلب را دنبال کنید.

بانک خازنی چیست؟

همانطور که در ابتدای این مطلب به پرسش بانک خازنی چیست اشاره کردیم، باید بگوییم که کار بانک خازنی ذخیره و هموارسازی سطح انرژی الکتریکی است. یک بانک خازن گروهی از چندین خازن است که ممکن است به صورت سری یا موازی به یکدیگر متصل شوند و مانند یک خازن جداگانه، از آن برای ذخیره انرژی الکتریکی و تنظیم جریان انرژی استفاده می‌شود.

فرمول ظرفیت خازن به این شکل است که افزایش تعداد خازن ها در یک بانک باعث افزایش ظرفیت انرژی ذخیره شده بر روی دستگاه می شود. در اصل بانک خازن یکی از انواع تابلو برق ها بوده که مورد استفاده کارخانه ها، واحد های صنعتی و مسکونی و به طور کلی مصرف کنندگان برق است.

برای درک بهتر کارایی و عملکرد بانک خازنی لازم است بدانید که توان شبکه برق به دو گونه مصرف می شود: اکتیو و یا راکتیو.
زمانی که برق های خانه روشن است و یا لباس شویی در حال شستن لباس است و به طور کلی انرژی برق مصرف می شود ما در حال ساخت توان اکتیو از شبکه هستیم.
بسیاری از دستگاه ها با نوع دیگری از انرژی که توان راکتیو هستند کار می کنند. واحدهای صنعتی علاوه بر توان اکتیو از توان راکتیو هم استفاده می کنند.
اگر توان راکتیو را از شبکه برق بخواهیم به دلیل استفاده از جریان انرژی موجود در اداره برق، باید هزینه بیشتری به اداره برق پرداخت کنیم. لازم به ذکر است که توانی که شبکه برق در اختیار ما قرار می دهد از نوع اکتیو است.

بانک خازن توان راکتیو مصرفی را وارد مدار کرده و دیگر توان مورد نیاز برای راه اندازی الکتروموتور از شبکه برق گرفته نمی شود. بانک خازن نیاز شبکه به توان راکتیو را تأمین می کند. با این کار فشار کمتری به شبکه برق وارد شده و هزینه مصرفی کاهش پیدا می‌کند.

اجزای بانک خازنی

اکنون که پاسخ سوال بانک خازنی چیست را گرفتید نوبت آشنایی با اجزای بانک خازنی است. بانک خازن با توجه به نوع و کاربردش اجزای متفاوتی دارد که این اجزا شامل : تابلو برق، خازن سه فاز، رگولاتور بانک خازنی، کنتاکتور خازنی، کلید ورودی، کلید فیوز، فیلتر هارمونیک، شینه، کلید گردان و … می باشند.

دلایل استفاده از بانک خازنی
1. اصلاح ضریب توان که باعث کاهش خسارات و صرفه جویی در مصرف برق می شود.
2. جبران افت ولتاژ، تنظیم ولتاژ و ثابت نگه داشتن آن به دلیل جلوگیری از آسیب دیدن دستگاه ها
3. کاهش سطح مقطع سیم به دلیل کاهش مصرف توان راکتیو
4. کاهش هزینه برق مصرفی

نصب و راه اندازی بانک خازن

همانطور که در پاسخ به پرسش بانک خازنی چیست اشاره کردیم، بانک خازنی توان راکتیو یا همان توان غیرفعال را در اختیار ما قرار می‌دهد؛ منتهی درصورتی که نصب و راه‌اندازی آن به درستی صورت گیرد از این‌رو نصب و راه اندازی صحیح تجهیزات بانک خازن از اهمیت بالایی برخوردار است. مراحل انجام این کار را باید با دقت و ترتیب خاصی انجام گیرد تا به نتیجه مورد نظر برسید. هرگونه اشتباه در فرایند نصب و راه اندازی ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند.

از گام های مهم در راه اندازی بانک خازن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• کنترل محل نصب
• کنترل اتصال صحیح ترانس جریان
• تنظیم و راه اندازی رگولاتور
• تست نهایی و بهره برداری
قبل از شروع فرآیند نصب باید به مسائل امنیتی توجه کرد. در تابلوها، ولتاژ خطرناکی وجود دارد که تماس با آن می تواند صدمات جبران ناپذیری را در بر داشته باشد. به همین دلیل هنگام کار با آن و راه اندازی بانک خازن باید از افراد آموزش دیده و متخصص استفاده کرد.

برخی از اقدامات لازم قبل از راه اندازی بانک خازنی به شرح زیر است:
• برای اتصال خازن به تاسیسات قدرت باید مسائل مربوط به قطع برق، اتصال زمین، لاک کردن کلید ها و … به همراه کسب مجوز ها طبق قوانین منطقه‌ای انجام شود.
• تجهیزات باید دارای اتصال زمین باشند.
• هرگز تجهیزات نزدیک مایعات یا محیط‌های مرطوب این‌ چنینی نصب نشوند.
• از اتصال برق به تجهیزات آسیب‌دیده خودداری شود.
• از باز بودن محفظه های تهویه اطمینان حاصل شود.
• نکات مربوط به راه اندازی بانک خازن باید توسط فرد متخصص و حرفه ای انجام گردد.

محاسبه بانک خازنی (محاسبه ضریب قدرت)

پس از پاسخ به سوال بانک خازنی چیست ، چه اجزایی دارد، به چه دلیلی باید از آن استفاده کرد و اشاره به نکات حائز اهمیت درخصوص نصب و راه‌اندازی آن تصمیم داریم به محاسبه بانک خازنی بپردازیم. درواقع ضریب قدرت نسبت توان کار به توان ظاهری است. این ضریب می‌تواند نحوه اتصال موثر انرژی الکتریکی را اندازه بگیرد. ضریب قدرت پایین به این معناست که شما به طور کامل از تمام انرژی الکتریکی که بابت آن هزینه کرده‌اید استفاده نمی کنید. ضریب قدرت بالا به این معناست که استفاده موثر و مناسب از قدرت الکتریکی انجام گرفته است. با تقسیم کردن توان کاری بر توان ظاهری، ضریب قدرت (pf) به دست می آید. همچنین در سیستم های خطی (سینوسی)، نتیجه به دست آمده به عنوان کسینوس دلتا (cos θ) در نظر گرفته می شود.

PF = kW / kVA = cosine θ kVA

اگر دستگاهی داشته باشید که با توان کاری 200Kw کار کند و توان ظاهری آن نیز 245kvA باشد، باید عدد 200 را بر 245 تقسیم کنید. عدد به دست آمده همان ضریب قدرت خواهد بود. در این مثال ضریب قدرت این دستگاه تقریبا 0.81 است.
بر اساس صورتحساب و قبض برق برای محاسبه بانک خازن می توان از روش زیر استفاده کرد:
• ماهی را انتخاب کنید که صورتحساب در آن بالا است.
• تعداد ساعاتی در ماه که دستگاه کار می کند را حساب کنید.
• قدرت خازن Qc که باید نصب شود را محاسبه کنید:

تعداد ساعاتی در ماه که دستگاه کار می کند / تعداد ساعات کارکرد دستگاه در ماه

برای نمونه فرض کنید بالاترین صورت حساب 55000 باشد و مدت زمان اجرا در ماه برابر (بار زیاد+زمان پیک) 200 ساعت باشد در این حالت قدرت خازن برابر است با:

55000⁄200=275

*** بیشتر بخوانید: بانک خازن و خازن گذاری و محاسبات خازن

انواع بانک خازن

برای اینکه بتوانید درک بهتری از پاسخ به پرسش بانک خازنی چیست ؟ داشته باشید باید با انواع آن نیز آشنا شوید. بانک خازنی با توجه به حیطه کاربردش انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی تعدادی از آن می پردازیم:

• بانک های خازنی روی تیر (هوایی)
  در سیستم‌های توزیع، خازن های اصلاح ضریب توان مانند ترانس های توزیع روی تیر برق نصب شده و قطعات روی یک سکو روی تیر، پیاده سازی می شوند. همچنین اتصالات توسط کابل های روکش دار انجام می شود.
• بانک خازن فوق فشار قوی
  اغلب بانک خازن ها در سطح فوق فشار قوی برای اتصال حجم توان از نیروگاه های دوردست به مصرف کننده ها است. این خطوط طویل افت ولتاژ زیادی در هنگام اوج مصرف داشته و به همین علت از بانک خازن برای تامین توان راکتیو در این خطوط استفاده می شود.
• بانک خازنی درون تابلو
  اگر بانک خازن در پست های صنعتی یا مکان های کوچک و سربسته نصب شود، درون محفظه فلزی قرار می گیرد. این یونیت ها فضای کمی را اشغال می کنند و خیلی کم به تعمیرات نیاز دارند. به دلیل اینکه این خازن ها در شرایط سخت محیطی مثل حرارت، رطوبت و … قرار نداشته و بیشتر عمر می کنند.
• بانک های خازنی ثابت
  در سطح توزیع و برای بارهای اضافی، توان راکتیو مورد نیاز همیشه ثابت است. در این مواقع از بانک خازن ثابت استفاده می‌شود. بعضی اوقات این بانک ها همراه بار، سوئیچ می شوند. اگر بار همواره و به طور شبانه روزی در مدار باشد نیاز به خاموش و روشن کردن بانک نیست.
• بانک های خازنی در سمت فشار ضعیف ترانس
  این نوع بانک ها از انواع بانک خازن بوده که در نزدیکی بار مصرف شده تا توان راکتیو مورد نیاز را تامین کند. در سیستمی که تجهیزات متعددی نیاز به توان راکتیو دارند، توان راکتیو بسته به نوع بار نوسان می کند.
• بانک های خازنی در سمت فشار قوی ترانس
  این نوع از انواع بانک خازن، مانند نصب در سمت فشار ضعیف ترانس می‌تواند توان راکتیو مدار را تامین کند. بسته به نیاز، با توان راکتیو مدار می توان بانک را خاموش و روشن کرد و از اضافه ولتاژ جلوگیری نمود.
• بانک های خازنی سیار
  یکی از انواع بانک های خازنی،بانک ‌های موبایل یا سیار هستند. گاهی نیاز داریم تا به طور موقت خازن های شانت در سیستم توزیع نصب شود تا مشکل اضافه بار برطرف گردد و تجهیزات سیستم نهایی شوند. در این مواقع از بانک خازن سیار استفاده می شود. این بانک های خازنی به صورت یونیت های تک فاز و سه فاز موجود هستند.

قیمت بانک های خازنی

بانک های خازنی با توجه به نوع و کاربردشان قیمت های متفاوتی دارند و نمی توان با توجه به تورم موجود در بازار قیمت دقیقی برای بانک های خازنی اعلام کرد. در ادامه چند مدل از بانک های خازنی محبوب در بازار را معرفی می کنیم.

• بانک خازن اتوماتیک،آماده نصب،25 آمپر تک فاز
• بانک خازن اتوماتیک،آماده نصب،63 آمپر تک فاز
• بانک خازن اتوماتیک،آماده نصب،200 آمپر سه فاز
• بانک خازن اتوماتیک،آماده نصب،100 آمپر سه فاز
• بانک خازن اتوماتیک،آماده نصب، 25 تا 63 آمپر سه فاز
• بانک خازن اتوماتیک،آماده نصب،45 آمپر تک فاز
بانک های خازنی اتوماتیک که در بالا ذکر شدند برای مصارف مسکونی، تجاری و صنایع سبک مناسب هستند. درصورتی که به دنبال قیمت خازن و انواع بانک خازنی هستید، می‌توانید با تیم نیرورسانی صنعت یار تماس بگیرید تا کارشناسان این مجموعه ضمن راهنمایی و ارائه مشاوره به شما قیمت بانک خازنی مدنظرتان را به شما اعلام کنند.

ساخت بانک خازن توسط تیم حرفه‌ای صنعت یار

همان طور که در تعریف بانک خازنی چیست ؟ اشاره کردیم، توانی که ما مصرف می کنیم ترکیبی از دو نوع توان اکتیو و راکتیو است. هنگامی که تقاضای توان راکتیو بیش از حد افزایش یابد احتمال افت ولتاژ در انتهای بار وجود دارد. از آنجا که تولید کننده قادر به تامین مقدار زیادی از انرژی اکتیو نیست، اگر این ولتاژ از یک سطح مشخصی پایین تر نیاید احتمال قطعی برق وجود دارد. برای جلوگیری از این مشکل و کاهش مصرف برق می توان از بانک خازن استفاده کرد. با کمک بانک خازن قدرت واکنشی اضافی به بار تامین می شود. بنابراین استفاده از بانک خازن باعث کاهش مصرف برق می شود که این موضوع هم در مصرف برق و هم هزینه‌ پرداختی بابت برق تاثیر مثبتی دارد. درصورتی که به دنبال تیم حرفه‌ای می‌گردید که کار ساخت بانک خازنی را به آن بسپارید، می‌توانید با کارشناسان نیرورسانی صنعت یار تماس بگیرید و سفارش خود را پس از دریافت مشاوره و راهنمایی‌های لازم از کارشناسان این مجموعه ثبت کنید. تیم نیرورسانی صنعت یار بیش از 15 سال است که در زمینه اجرا و مدیریت پروژه‌های برق کشوری فعالیت می‌کند و تاکنون توانسته است پروژه‌های موفقیت‌آمیزی را به سرانجام برساند. برای مشاهده نمونه کارهای این مجموعه می‌توانید به بخش پروژه‌های انجام شده در همین وب سایت مراجعه کنید.